Trong bóng đá hiện đại, công nghệ VAR (Video Assistant Referee) đã trở thành một phần không thể thiếu, giúp cải thiện độ chính xác trong các quyết định trọng tài. Dù có những ý kiến trái chiều nhưng không thể phủ nhận rằng công nghệ mang lại một bước tiến lớn trong việc nâng cao tính minh bạch và công bằng trong bóng đá. Cùng Bongdalu tìm hiểu sâu hơn về phương pháp “chống gian lận” này.
VAR là gì?
VAR (Video Assistant Referee) là công nghệ hỗ trợ trọng tài trong các trận đấu bóng đá, nhằm đảm bảo tính chính xác của các quyết định trọng tài. Mục tiêu chính của công nghệ này là giúp trọng tài chính xác hơn trong việc ra quyết định khi có sự kiện gây tranh cãi như bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp và xác định sai lầm trong tình huống việt vị.
Công nghệ sử dụng các camera được bố trí xung quanh sân vận động để ghi lại các pha bóng từ nhiều góc độ khác nhau. Khi trọng tài gặp khó khăn trong việc ra quyết định, họ sẽ tham khảo ý kiến từ đội ngũ chuyên gia, bao gồm trọng tài video và trợ lý, để đánh giá lại tình huống.
Mặc dù VAR giúp giảm thiểu sai sót, nhưng cũng không thiếu tranh cãi. Một số người hâm mộ cho rằng công nghệ này đôi khi mất thời gian và làm giảm sự hấp dẫn của trận đấu. Tuy nhiên, khi được sử dụng đúng cách, trợ lý trọng tài video có thể nâng cao tính công bằng trong bóng đá và giúp cải thiện chất lượng các trận đấu.

VAR ra đời khi nào và được áp dụng trong bóng đá từ bao giờ?
VAR (Video Assistant Referee) được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2016, sau một loạt các thử nghiệm tại các giải đấu nhỏ như giải VĐQG Hà Lan và giải VĐQG Đức. Công nghệ này được phát triển nhằm giúp trọng tài đưa ra quyết định chính xác hơn trong những tình huống gây tranh cãi trên sân, chẳng hạn như bàn thắng, thẻ đỏ trực tiếp, hoặc tình huống việt vị.
Mặc dù trợ lý trọng tài video đã được thử nghiệm trong một số giải đấu quốc tế, nhưng phải đến năm 2018, công nghệ này mới chính thức được áp dụng tại World Cup. FIFA quyết định đưa VAR vào các trận đấu để cải thiện độ chính xác của trọng tài trong những tình huống quan trọng. Sau đó, nhiều giải đấu lớn như Ngoại hạng Anh, La Liga, và Serie A cũng nhanh chóng áp dụng công nghệ này.
Trợ lý trọng tài video hoạt động bằng cách sử dụng video ghi lại các tình huống trên sân và các trợ lý trọng tài sẽ xem lại các tình huống đó để đưa ra quyết định chính xác. Khi có quyết định gây tranh cãi, trọng tài sẽ nhận được sự hỗ trợ từ hệ thống để đảm bảo tính công bằng cho các đội bóng.

Sơ lược về hệ thống hoạt động VAR đơn giản, dễ hiểu nhất
Hệ thống Video Assistant Referee là một công nghệ được sử dụng trong bóng đá với mục đích hỗ trợ trọng tài trong việc đưa ra các quyết định chính xác hơn trong suốt trận đấu.. Trợ lý trọng tài video không thay thế trọng tài, mà chỉ giúp họ xem lại các tình huống tranh cãi hoặc sai sót thông qua video.
Trong mỗi trận đấu, một nhóm các trợ lý sẽ theo dõi các tình huống quan trọng như bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp và sai lầm nhận diện cầu thủ. Khi có một tình huống nghi ngờ, trọng tài chính có thể yêu cầu VAR can thiệp. Sau khi xem lại đoạn video, trọng tài sẽ quyết định có thay đổi quyết định ban đầu hay không.

Những trường hợp trọng tài sử dụng VAR để can thiệp trận đấu
Video Assistant Referee là công nghệ hỗ trợ trọng tài trong việc đưa ra các quyết định chính xác hơn trong các tình huống tranh cãi. Ví dụ:
Bàn thắng gây tranh cãi
Bàn thắng bị tranh cãi trong bóng đá luôn là một chủ đề nóng, và một trong những công cụ hiện đại được sử dụng để giải quyết các tình huống này là Video Assistant Referee. Đây là hệ thống hỗ trợ trọng tài qua video, giúp xác định những tình huống quyết định như việt vị, thẻ đỏ, hay phạm lỗi trong khu vực cấm.
Một tình huống bàn thắng gây tranh cãi thường xuất phát từ quyết định của trọng tài, khi có nghi ngờ về tính hợp lệ của bàn thắng. VAR xuất hiện như một giải pháp để làm rõ vấn đề này, cung cấp những góc quay chi tiết từ nhiều máy quay khác nhau. Trọng tài sẽ tham khảo các video quay chậm và đưa ra quyết định cuối cùng dựa trên các bằng chứng trực quan.
Đá sút luân lưu (Penalty)
Trong bóng đá, tình huống đá phạt đền là một trong những khoảnh khắc đầy căng thẳng và quyết định trận đấu. Đây là một hình thức phạt trực tiếp mà đội bóng phạm lỗi trong vòng cấm. Người thực hiện sẽ đối mặt trực tiếp với thủ môn đối phương, có cơ hội ghi bàn từ khoảng cách 11m. Các tình huống đá phạt đền không chỉ đơn thuần là cơ hội ghi bàn mà còn là thử thách lớn về tâm lý cho cầu thủ và thủ môn.
Trước khi thực hiện, trọng tài sẽ chỉ định cầu thủ thực hiện đá phạt đền và đảm bảo các quy định về vị trí. Mặc dù là cơ hội tuyệt vời để ghi bàn, nhưng không phải lúc nào cầu thủ cũng thành công. Thủ môn có thể thực hiện các pha cứu thua xuất thần, hoặc cầu thủ có thể sút hỏng.
Đặc biệt, trong thời đại công nghệ, VAR (Video Assistant Referee) đã trở thành một công cụ quan trọng để xác minh tính chính xác trong các tình huống đá phạt đền, đảm bảo quyết định của trọng tài là công bằng.
Khi có sự can thiệp của công nghệ, việc xác nhận lỗi phạm trong vòng cấm hay xem xét các tình huống tranh chấp đều trở nên minh bạch hơn. Điều này giúp giảm thiểu sai sót và bảo vệ công bằng cho cả hai đội.

Lỗi thẻ đỏ trực tiếp
Thẻ đỏ trực tiếp là hình phạt nghiêm khắc nhất trong bóng đá, được trọng tài sử dụng khi một cầu thủ phạm lỗi nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự an toàn của đối thủ hoặc có hành vi không thể chấp nhận trong trận đấu. Các lỗi này có thể bao gồm tấn công bằng chân vào đầu hoặc ngực đối thủ, chơi bóng một cách nguy hiểm hoặc dùng tay cản phá cơ hội ghi bàn rõ ràng của đối phương.
Một trong những điểm đáng chú ý trong việc xác định thẻ đỏ trực tiếp là sự can thiệp của hệ thống hỗ trợ trọng tài video). VAR giúp trọng tài kiểm tra lại các tình huống tranh cãi, đặc biệt là khi quyết định có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả trận đấu. Việc áp dụng công nghệ đã giảm thiểu đáng kể sai sót trong việc đưa ra thẻ đỏ trực tiếp, giúp đảm bảo tính công bằng trong các trận đấu.
Dù vậy, quyết định về thẻ đỏ trực tiếp vẫn thuộc quyền của trọng tài chính, và VAR chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Điều này giúp giải quyết các tình huống phức tạp mà trọng tài có thể không quan sát được trong nháy mắt, đem lại những quyết định chính xác và công bằng hơn cho trận đấu.
Cầu thủ/ HLV nghi ngờ quyết định của trọng tài
Trong bóng đá, quyết định của trọng tài luôn là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả trận đấu. Tuy nhiên, không ít lần cầu thủ hoặc huấn luyện viên (HLV) bày tỏ sự nghi ngờ về các quyết định của trọng tài, đặc biệt khi VAR (Công nghệ hỗ trợ trọng tài video) có thể can thiệp vào những pha bóng tranh cãi.
Khi một quyết định gây tranh cãi, đặc biệt là trong những tình huống nhạy cảm như phạt đền hay thẻ đỏ, cầu thủ và HLV thường không ngần ngại yêu cầu xem lại qua trợ lý trọng tài video. Dù công nghệ này giúp giảm thiểu sai sót, nhưng đôi khi các quyết định sau khi tham khảo trợ lý trọng tài video vẫn không thể làm hài lòng tất cả các bên.

Kết luận
Công nghệ VAR (Video Assistant Referee) đã mang lại những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện tính công bằng và minh bạch trong các trận đấu bóng đá. Nhờ vào hệ thống này, các quyết định trọng tài trở nên chính xác hơn, hạn chế tối đa sai sót và tranh cãi, từ đó giúp khán giả và các đội bóng tin tưởng hơn vào kết quả trận đấu tại Bongdalu.